Hieronymus Bosch
Hieronymus Bosch, ook wel Jeroen Bosch genoemd, leefde van ongeveer 1450 tot 1516. Geboren in Den Bosch als Jheronimus van Aken, nam hij pas later de naam van de stad aan waar hij woonde en werkte en waar hij beroemd werd, De stad Den Bosch was een van de belangrijkste steden van de Nederlanden. Nu worden ongeveer 25 werken als originele Bosch beschouwd. Ze zijn verspreid over de hele wereld. Op dit bord een overzicht van zijn werk en dat van zijn navolgers.
135 Pins
·1y
By
Hieronymus Bosch: Johannes de Doper. 1490-1495. Madrid, Museo Fundación
Het paneel van Johannes de Doper vormt de tegenhanger van Johannes op Patmos. De beschildering op de keerzijde is verloren gegaan en het paneel is verkleind. Johannes ligt in de woeste omgeving waarin hij zich had teruggetrokken. Toen hij Christus doopte in de Jordaan sprak hij de woorden: 'zie het Lam Gods, dat de zonde der wereld wegneemt'. Daarom schilderde Bosch rechtsonder het lam waarna hij wijst.
Navolger Hieronymus Bosch: het visioen over de hel van ridder Tondalus. 1530-1540. GAM, Kassel
De gemoedelijke Ierse ridder Tondalus viel dood neer bij een banket en bleef drie dagen in rigor mortis. Daarna beschreef hij zijn omzwervingen door hemel en hel terwijl hij sliep en zwoer een godvruchtig leven te leiden.
Hieronymus Bosch: de aanbidding door de koningen. 1470-1480/ The MET, New York
Maria zit in een ruïne met het Christusking op schoot. Ze troont op een uiterst kostbaar goudbrokaten weefsel. De eerste van de drie koningen overhandigt zijn geschenk aan de pasgeboren Christus. Een van de twee andere koningen richt zijn blik op de toeschouwer. Jozef en enkele herders kijken toe. Op geen enkel ander schilderij gebruikte Bosch zoveel bladgoud. Dit werk moet relatief vroet in Bosch' oeuvre worden geplaatst.
Hieronymus Bosch: Detail van Johannes de Doper. 1490-1495. Madrid, Muso Fundación
Op de achtergrond van het schilderij een de grote uitgeholde resten van een oude boom, waarop een mensachtig figuur, mogelijk een beer of aap, klimt. Aan de doornige takken zitten grote bolvormige vruchten. In de verte, aan de rechterrand, staat een kasteel. De lucht is helder en blauw.
Hieronymus Bosch: Johannes op Patmos, detail. 1490-1495. Berlin: Staaliche Museen
In de rechter benedenhoek bevindt zich een merkwaardig wezen dat lijkt op een kruising tussen een insect en een vogel, met een menselijk hoofd en gezicht dat een bril draagt (pince-nez); dit is vermoedelijk een karikatuur van de kunstenaar als de duivel. Daaronder staat de handtekening van Bosch, deels verloren gegaan door slijtage.
Hieronymus Bosch: het uilennest. Tekening. 1505-1515. Boymans van Beuningen, Rotterdam
Dit is geen voorstudie van een schilderij maar van een zelfstandig kunstwerk. Bijzonder is de blik van dichtbij op een knoestige boomtop met drie uilen en andere vogels, terwijl in de achtergrond een weids landschap is getekend met dorpjes en een stoet ruiters. Het motief van de uil, een symbool van de zonde, zien we ook in zijn schilderij De marskramer.
Navolger van Hieronymus Bosch: passiedrieluik. 1530-1540. Museo de Bellas Artes de Valencia
Dit drieluik heeft als hoofdvoorstelling de doornenkroning van Christus. Links geflankeerd door de gevangenneming en rechts door de geseling. Tot omstreeks 1900 beschouwde men het nog als een werk van Bosch.Uit stillistische en schildertechnische overwegingen wordt het drieluik niet meer aan Bosch toegeschreven ondanks de signatuur linksonder op het middenpaneel. Het is dramatischer en karikaturaler dan de authentieke Hieronymus Bosch
Werkplaats Hieronymus Bosch: aanbidding door de koningen. 1495-1520. Philadelphia Museum of Art
Maria houdt het Christuskind liefdevol omhoog, terwijl de oudste van de koningen geknield zijn geschenk presenteert. Het perspectief van de stal is niet helemaal juist uitgevoerd. Het is onduidelijk of Maria en Jozef zich nu binnen of buiten bevinden. Dit werk is schildertechnisch van mindere kwaliteit dan andere werken van Bosch en wordt daarom toegeschreven aan een werkplaatsmedewerker
Hieronymus Bosch: Christuskind en Kruisdraging. 1490-1510. Kunsthistorisches Museum, Wien
Het jongetje met looprek en windmolentje stelt het Christuskind voor. Het is geschilderd op de buitenkant van het linkerpaneel van een triptiek waarvan de rest is verdwenen. Op de andere kant is de kruisdragende Christus weergegeven. De parallel van het nog moeizaam lopende kindje en Christus op weg naar zijn executie, is niet toevallig. Al vanaf zijn geboorte was Hem dit lot voorbestemd.
Werkplaats van Hieronymus Bosch: Ecce Homo 1495-1503. Boston Mus. of Fine Arts.
Het middenpaneel van dit altaarstuk toont Pontius Pilatus, de Romeinse gouverneur van Judea, in de momenten voordat hij toestemming gaf voor de kruisiging van Jezus. Pilatus kon geen fout vinden in Jezus, dus presenteerde hij hem aan de verzamelde, onhandelbare menigte en vroeg hen om te oordelen.
Aert van Tricht: dragende figuren van het doopvont in de Sint-Jan. 1492. Den Bosch
Deze beelden stellen kreupelen voor het dragen het doopvont in de Sint-Janskerk. Hun kleding is volks en versleten. Samen verwijzen ze naar een geneeswonder van Christus. Stillistisch sluiten ze goed aan bij het werk van Jeroen Bosch. Bosch, Alart Duhameel (bouwmeester) en Aert van Triocht werkten alledrie voor de Sint-Janskerk en waarschijnlijk kenden ze elkaars werk.
We think you’ll love these
